Nieuwsbericht 15

 

Verkenning Warmtebedrijven: Pleidooi voor Publieke Overname om Klimaatdoelen te Halen

15 januari 2025

 

In een recente verkenning van Frans Rooijers wordt benadrukt dat de overgang naar publiek eigendom van warmtebedrijven essentieel is om de klimaatdoelstellingen van Nederland te behalen. Het rapport, gepresenteerd in december 2024, biedt concrete aanbevelingen om de uitbreiding van warmtenetten te versnellen en de impasse in de sector te doorbreken.

​

Stagnatie door Onzekerheid en Kosten

Volgens het rapport ligt de uitbreiding van warmtenetten momenteel stil door onzekerheden rondom regelgeving, hoge kosten en wantrouwen bij consumenten. Met name de Wet collectieve warmtevoorziening (Wcw), die publieke eigendom van warmtebedrijven verplicht stelt, leidt tot terughoudendheid bij private partijen. Grote spelers zoals Eneco, Vattenfall en Ennatuurlijk hebben al laten doorschemeren hun eigendommen te willen verkopen als de wet doorgang vindt.

​

Rol van Gemeenten en Publieke Warmtebedrijven

Gemeenten spelen volgens de verkenning een cruciale rol in de ontwikkeling van nieuwe warmteprojecten. Hoewel er initiatieven zijn voor gemeentelijke en provinciale warmtebedrijven, zijn deze vaak niet snel genoeg operationeel om de klimaatdoelen te ondersteunen. Daarom pleit Rooijers voor de oprichting van vier publieke warmtebedrijven met regionale dekking. Deze bedrijven zouden moeten voortbouwen op de infrastructuur en expertise van de huidige private partijen.

​

Noodzaak voor Snelle Actie

De verkenning waarschuwt dat het uitblijven van actie kan leiden tot onomkeerbare situaties. Wanneer huishoudens overstappen op alternatieven zoals hybride warmtepompen, wordt het later aansluiten op een warmtenet lastiger en duurder. Ook zal de druk op het elektriciteitsnet toenemen, wat extra investeringen vereist.

​

Aanbevolen Aanpak

Het rapport schetst een stappenplan waarin de overheid een sleutelrol speelt. Eerst zouden grote warmtebedrijven volledig moeten worden aangekocht door het Rijk. Vervolgens kan hun uitbreidingscapaciteit worden versterkt, waarna de bedrijven deels kunnen worden doorverkocht aan netwerkbedrijven, pensioenfondsen en gemeenten. Deze aanpak moet leiden tot efficiëntere uitrol van warmtenetten en meer vertrouwen bij consumenten.

​

Vertrouwen en Betaalbaarheid Cruciaal

Om de maatschappelijke acceptatie van warmtenetten te vergroten, is het volgens het rapport noodzakelijk om de betaalbaarheid te verbeteren. Subsidies en financiële ondersteuning vanuit het Rijk kunnen helpen om de hoge kosten voor infrastructuur en aansluitingen in balans te brengen.

​

Oproep tot Samenwerking

De verkenning onderstreept dat samenwerking tussen overheden, netwerkbedrijven en investeerders van vitaal belang is. Rooijers roept op tot bestuurlijk overleg om de overgang naar publiek eigendom van warmtebedrijven soepel en snel te laten verlopen.

Met deze stappen hoopt het rapport niet alleen de impasse in de warmtesector te doorbreken, maar ook een solide basis te leggen voor de realisatie van 500.000 extra warmteaansluitingen in 2030. "De tijd dringt," aldus Rooijers, "en nu is het moment om door te pakken."